Viêm phổi ở trẻ - Cách nhận biết sớm & Chăm sóc trẻ

February 20, 2022
Viêm phổi là một trong những nguyên nhân hàng đầu khiến trẻ phải nhập viện. Bệnh có thể xuất hiện ở bất kỳ lứa tuổi nào, nhưng thường gặp nhất ở nhóm dưới 5 tuổi. Vì vậy, việc nhận biết sớm cũng như phòng bệnh là vô cùng quan trọng.
 
Viêm phổi là bệnh lý nhiễm trùng phổi do các nguyên nhân như vi khuẩn, virus, nấm gây nên. Bệnh có thể xuất hiện khi trẻ đang bị một đợt ho hoặc cảm cúm.

1. Các dấu hiệu và triệu chứng của bệnh viêm phổi
Khi thấy trẻ có một số triệu chứng viêm phổi dưới đây các phụ huynh nên đưa con đến khám Bác sĩ chuyên khoa, bệnh viện để có hướng điều trị kịp thời.
  • Sốt cao
  • Thở nhanh và / hoặc khó thở:
  • Trẻ được coi là thở nhanh nếu: thở trên 60 lần/phút (đối với trẻ dưới 2 tháng tuổi), trên 50 lần/phút (đối với trẻ từ 2 tháng- 1 tuổi) hoặc trên 40 lần/phút (với trẻ trên 1 tuổi).
  • Khó thở, thở gắng sức:  cơ liên sườn và hõm ức lõm vào khi hít thở (thở co lõm lồng ngực) cha mẹ cần vén áo trẻ cao để thấy rõ vùng ngực và bụng trẻ, quan sát khi trẻ nằm yên, không bú, không khóc.
  • Ho khan vào thời gian đầu và sau đó ho có đờm, đờm trắng rồi chuyển xanh hoặc vàng;
  • Đau ở ngực, đặc biệt là khi ho.
  • Mệt mỏi và khó chịu hơn bình thường
  • Đau bụng dưới
  • Tím tái quanh môi và ở mặt do trẻ bị thiếu oxy
  • Nôn trớ hoặc tiêu chảy;
  • Mất cảm giác thèm ăn, ăn không ngon

2. Điều trị viêm phổi

 
a. Viêm phổi do vi khuẩn
 
Nếu bệnh viêm phổi của trẻ là do vi khuẩn, trẻ sẽ được chỉ định dùng thuốc kháng sinh. Trong trường hợp nhẹ của viêm phổi do vi khuẩn, thuốc này có thể được uống tại nhà. Trẻ bị viêm phổi do vi khuẩn thường cải thiện trong vòng 48 giờ sau khi bắt đầu dùng kháng sinh. Điều rất quan trọng là phải uống  đủ liều kháng sinh, ngay cả khi trẻ đã đỡ hơn. Điều trị sẽ tiếp tục trong 3 đến 7 ngày. Trẻ có thể tiếp tục ho đến ba tuần sau khi điều trị, nhưng điều này không có gì đáng lo ngại nếu chúng đang khá hơn.
 
Trẻ em bị nặng với bệnh viêm phổi do vi khuẩn có thể được nhập viện để được truyền thuốc kháng sinh trực tiếp vào tĩnh mạch. Một số trẻ cũng có thể cần oxy hoặc dịch
 
b. Viêm phổi do siêu vi
Viêm phổi do siêu vi (do vi- rút) thường không nghiêm trọng như viêm phổi do vi khuẩn. Tuy nhiên, quá trình phục hồi có thể chậm hơn, mất đến bốn tuần. Thuốc kháng sinh không chữa được vi-rút và không được dùng cho bệnh viêm phổi do vi-rút.
 
3. Chăm sóc tại nhà
 
Sau khi bác sĩ chẩn đoán trẻ bị viêm phổi nhẹ, phụ huynh có thể chăm sóc trẻ tại nhà như sau:
  • Cho trẻ nghỉ ngơi hoàn toàn.
  • Trẻ cần tăng cường uống nước: để giảm sốt, làm loãng đờm. và ngăn ngừa mất nước. Cho trẻ uống từng ngụm nước nhỏ và cho trẻ bú sữa mẹ hoặc sữa công thức thường xuyên hơn.
  • Din dưỡng: thức ăn mềm, dễ tiêu, dễ nuốt; ăn theo nhu cầu, không ép trẻ ăn, chia nhỏ các bữa ăn trong ngày.
  • Không nên tự ý dùng thuốc cho trẻ khi chưa có chỉ định của bác sĩ. Đặc biệt, thuốc kháng sinh nên uống đủ liều.
  • Không cho trẻ uống thuốc ho vì nó không giúp ích cho trẻ bị viêm phổi.
  • Vỗ lưng và giúp trẻ bài tiết đờm:  khi trẻ bị ho có đờm, cha mẹ thực hiện vỗ lưng tốt nhất là trước bữa ăn hoặc sớm nhất là 1 giờ sau khi ăn để tránh gây nôn, bằng cách gập bàn tay ở chỗ cổ tay rồi khum bàn tay lại. Giữ cho ngón cái ép vào ngón trỏ. Vỗ bên trái rồi sang bên phải, làm khoảng 3-5 phút ở mỗi khu vực. Chú ý không được vỗ vào vùng dạ dày, xương ức hay xương sống.
  • Tái khám đúng lịch hẹn
  
4. Khi nào trẻ cần nhập viện
Khi thấy trẻ xuất hiện các triệu chứng viêm phổi dưới đây, phụ huynh nên đưa con đến bệnh viện để được xử trí kịp thời.
  • Trẻ khó thở, thở khò khè. thở Co lõm lồng ngực
  • Sốt cao và kéo dài trong 2-3 ngày
  • Ngủ li bì hoặc khó đánh thức
  • Bắt đầu nôn mửa và không thể uống được gì cả
5. Phòng ngừa viêm phổi ở trẻ
  • Trẻ bú sữa mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu sau sinh. Điều này giúp giảm gần ¼ viêm phổi ở trẻ em.
  • Tiêm chủng vaccine phòng bệnh theo khuyến cáo của BYT: nguyên nhân thường gặp nhất gây viêm phổi ở trẻ nhỏ là phế cầu khuẩn. vì vậy trẻ  cần được tiêm ngừa đầy đủ và đúng lịch các vaccine như: Bạch hầu-ho gà- uốn ván, Hib, cúm, phế cầu. (Tiêm ngừa HIB và phế cầu giúp giảm 50% viêm phổi ở trẻ em)
  • Vệ sinh dọn dẹp nhà cửa sạch sẽ. Không để trẻ hít phải khói bụi, khói thuốc lá.
  •  Cách ly trẻ với người bị bệnh để tránh lây lan thành dịch.
  • Rửa tay trước và sau khi chăm sóc trẻ
Cha mẹ nên trang bị đủ kiến thức về cách nhận biết sớm bệnh viêm phổi ở trẻ nhỏ để có hướng chăm sóc và điều trị kịp thời tránh điều đáng tiếc xảy ra.
 
Khoa Nhi của bệnh viện Columbia Asia Bình Dương, các Bác sĩ  luôn cùng phụ huynh chăm sóc sức khỏe khám – Chữa bệnh và vaccine cho Bé từ khi lọt lòng đến tuổi trưởng thành. Và luôn nhận được sự tin tưởng cao của phụ huynh.

-------------------------
Khoa Nhi - COLUMBIA ASIA VIETNAM
Chuyên cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe toàn diện cho trẻ từ sơ sinh đến tuổi vị thành niên với Bác sĩ chuyên môn cao và trang thiết bị hiện đại